6 Temel Gestalt İlkesi
Ocak 04, 2021
 |
| Gestalt İlkeleri |
Gestalt kelimesi, Almanca kökenli olup şekil, biçim veya endam demektir. Genel olarak "algı" ve "algısal örgütlenme" konularını ele alır ve önem verir. Gestalt ekolünü;1920'lerde, Almanya'daki bir grup psikolog(Kurt Koffka · Max Werthemier · Wolfgang Köhler · Kurt Lewin),bu görsel algı kuramını geliştirdi. Gestalt ilkeleri - veya Gestalt Teorisi de bilindiği gibi bugün izlediğimiz birçok tasarım kuralının temelini oluşturur. Bu kuram klasik uyarı-tepki öğrenme ilişkisine karşı çıkarak zihnin uyarıcılar arasında bir ilişki kurduğunu savunur. Bu yüzden önemli olan davranışlar değil "bilişsel süreçler"dir. Gestalt'a göre; bütün onu oluşturan parçalara eşit değil aksine daha fazladır.
Bu yüzden tasarımın herhangi bir koluyla (mimarlık, grafik tasarımı, araba tasarımı...) ilgilenenlerin prensipleri öğrenmesi önemlidir. Özellikle gestalt kuramı mimarlık açısından da çok önemlidir. Gestalt kuramı mekan tasarımında çok kullanılır. Gözümüzle görebildiğimiz nesneleri ve düzenleri nasıl algıladığımızı bize anlattıklarını anlıyorsanız, insanlarla daha iyi bağlantı kuracak daha tutarlı bir tasarım oluşturabileceksiniz.
Gestalt İlkeleri Nedir?
Konunun başında biraz bu konu ya değinmiştik. Gestalt terimi, Gestalt ilkelerinin ardındaki aşırı arka plan temasını açıklamanın iyi bir yolu olan "birleştirilmiş bütün" anlamına gelir. Bunlar, bir grup nesneye baktığımızda, tek tek parçaları görmeden önce nesnelerin bütününü göreceğimizi ifade eder.
Tasarım da veya sanatta gestalt kuramını uygulayarak öğelerinizi, aşağıda açıkladığımız çeşitli yaklaşımlardan birini kullanarak görsel bir düzende toplarsanız, tasarımınız daha bağlı, tutarlı ve eksiksiz olacaktır.
Ancak prensipler birkaç yıl boyunca geliştirilirken, kısmen Rudolf Arnheim'in 1954 kitabı sayesinde öne çıktılar. Kuram ve ilkelerin önde gelen kurucuları Max Wertheimer, Wolfgang Kohler ve Kurt Koffka'idir.
Gestalt İlkeleri
- Benzerlik
- Süreklilik
- Kapalılık
- Yakınlık
- Şekil-Zemin
- Simetri
Gestalt ilkelerini anlamanın en iyi yolu, farklı ilkelere bakmaktır. Arnheim'ın kitabını okuma imkanınız varsa okuyabilirsiniz. Ama gestalt ilkeleri temel olarak 6 adettir var.
1.Benzerlik İlkesi
Gestalt tasarım ilkelerinin ilki olan benzerlik ilkesi nesneler birbirine benzediğinde, izleyiciler genellikle tek tek öğeleri bir desen veya grubun parçası olarak göreceklerdir. Bu efekt, bir dizi ayrı elemandan tek bir resim, görüntü veya mesaj oluşturmak için kullanılabilir.
Farklı elemanlar arasındaki benzerlik; şekil, renk, boyut, doku veya oranlar olabilir. Kişisel öğelerin sahip olduğu daha yaygın olan ortak nokta; tutarlılık duygusu benzerlik sayesinde daha büyüktür. Benzerlik örüntüsünün kırılmasında özel bir unsur vurgulanabilir. Bu etki anomalidir.
2.Süreklilik İlkesi
Gestalt ilkelerinin ikincisi olan süreklilik, gözün bir hat, çizgi ya da eğri boyunca çizildiği, ayrı bir rakamın ayrı çizgilere göre görülmesini tercih eden prensiptir. Bu, bileşimdeki başka bir öğeye işaret etmek için kullanılabilir ve bir çizginin, genellikle bir eğri içinde, bir ikincil eleman ile mükemmel bir şekilde hizalanan bir nesne boyunca kesildiği yerde görürüz.
3.Kapalılık İlkesi
Kapalılık, insan gözünün kapalı şekilleri görme eğilimini kullanan yaygın bir tasarım tekniğidir. Kapalılık, bir nesnenin eksik olduğu veya bir elemanın iç alanının tamamen kapalı olmadığı durumlarda çalışır, ancak izleyici, eksik bilgileri doldurarak tam bir şekil algılar. Bu teknik genellikle stenciled resimle ilişkilidir, ancak aynı zamanda logo formlarıyla da yakından ilişkilidir.
Yukarıda IBM'in logosu bulunmaktadır. Aslında yatay olan çizgileri görürüz sadece. IBM yazısını değil. Kapalılık ilkesi yatay çizgileri bütün olarak algılamamızı sağlıyor.
4.Yakınlık İlkesi
Gestalt yakınlık ilkesi, bu nesneler arasında bir grup ilişkilendirmesi oluşturmak için öğelerin yakın düzenlemesini kullanır. Eğer münferit elementler de benzer ise, bunlar ayrı elementler olsalar da,tek bir bütün olarak algılanma eğilimi gösterirler. Yakınlık veya gruplandırma; şekil, renk, doku, boyut veya başka herhangi bir görsel özellik dahil olmak üzere birçok farklı ortaklıkla sağlanabilir.
5.Şekil-Zemin İlkesi
Gestalt ilkeleri şekil zemin ilkesi, gözün çevredeki arka plandaki nesneleri görme ve ayırma eğilimini açıklar. Klasik bir örnek, birbirine bakan iki yüzü göstermek için bir vazo / şamdan illüstrasyonunu kullanır, ancak bu etkiyi çeşitli logo tasarımlarında da görebilirsiniz. İnsan gözü, figürü (ön plan nesnesi) ve arka planını (zemin) iki farklı odak noktası olarak görmek ister.
Figür olmayan her şey, özellikle tasarımcı ya da sanatçı kasıtlı olarak belirsizlik vermek için tanıttığı zaman, bazı ilginç görsel efektler ve püf noktaları oluşturmak için kullanılabilecek bir zemin olarak kabul edilir - sürrealist MC Escher'ın favori tekniği. Gestalt ilkelerini anlamak görüldüğü gibi o kadar da zor değildir.
6.Simetri ve Düzen İlkesi
0 yorum